Thế giới tự nhiên có một “Internet ngầm” mà rất ít người biết đến

Thế giới tự nhiên có một “Internet ngầm” mà rất ít người biết đến. Và nó kỳ diệu hơn bất cứ điều gì con người từng tạo ra.

Người ta gọi nó là “wood wide web” – một mạng lưới nấm rễ (mycorrhizae) dưới lòng đất, nơi mà các cây trong rừng được kết nối với nhau thông qua rễ.

Cây không hề đứng yên, sống một mình. Chúng chia sẻ nước, chất dinh dưỡng, và cả thông tin với nhau qua mạng lưới này. Khi một cây gặp hạn hán, bị sâu bệnh hay côn trùng tấn công, nó sẽ phát ra tín hiệu cảnh báo. Các cây khác sẽ “nghe thấy” và thay đổi hành vi để tự bảo vệ mình.

Cây cũng biết chăm sóc nhau.

Những cây non mọc ở vùng thiếu ánh sáng – nơi chúng không thể quang hợp để sống – được nuôi sống bởi các cây lớn xung quanh, đôi khi là chính cha mẹ chúng. Qua mạng lưới ngầm, các cây mẹ bơm đường vào rễ con. Nhà lâm nghiệp người Đức Peter Wohlleben ví von rằng: “Cây mẹ đang cho con bú”, một hình ảnh vừa mạnh mẽ vừa đầy cảm xúc.

Khoa học đã bắt đầu làm sáng tỏ những điều này. Một nghiên cứu công bố trên New Phytologist phát hiện rằng các cây thông Douglas già liên kết với nhau qua mạng lưới nấm rễ, thậm chí có thể truyền carbon sang cho cây con, hỗ trợ thế hệ kế tiếp sống sót trong điều kiện khắc nghiệt.

Trong một nghiên cứu khác trên Nature Communications, các nhà khoa học chứng minh rằng sự đa dạng của mạng lưới mycorrhizae giúp tăng năng suất và sự ổn định của hệ sinh thái rừng, cho thấy vai trò thiết yếu của mạng lưới này đối với sự phát triển bền vững của rừng già.

Cây còn giao tiếp bằng hormone, hóa chất, và cả tín hiệu điện – một ngôn ngữ tinh vi mà giới khoa học mới chỉ bắt đầu hiểu được. Không chỉ dưới đất, cây còn giao tiếp qua không khí. Khi một con hươu cao cổ gặm lá cây keo, cây sẽ phát ra khí ethylene – một tín hiệu cảnh báo. Các cây keo gần đó “ngửi thấy” và lập tức bơm tannin vào lá – một hợp chất khiến động vật ăn phải có thể bị ngộ độc.

Dưới mỗi bước chân của chúng ta trong khu rừng, có thể đang tồn tại tới 300 dặm mạng lưới nấm rễ – một hệ thống sống động, phức tạp, và tinh vi đến mức khiến mọi định nghĩa về “trí thông minh” trở nên nhỏ bé.

Chúng ta biết rất ít về thế giới tự nhiên. Nhưng càng khám phá, mình càng tin rằng: sự sống này được kết nối bằng một trí tuệ sâu sắc và một tình thương thầm lặng.